การพัฒนาระบบสารสนเทศ
(Information System Development)
วงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ (Systems Development Life Cycle : SDLC)
SDLC ประกอบไปด้วยระยะต่างๆ ดังนี้
ระยะที่ 1 : การวางแผนโครงการ (Project Planning)
ระยะที่ 2 : การวิเคราะห์ (Analysis)
ระยะที่ 3 : การออกแบบ (Design)
ระยะที่ 4 : การนําไปใชต์ (Implementation)
ระยะที่ 5 : การบํารุงรักษา (Maintenance)
SDLC ประกอบไปด้วยระยะต่างๆ ดังนี้
ระยะที่ 1 : การวางแผนโครงการ (Project Planning)
ระยะที่ 2 : การวิเคราะห์ (Analysis)
ระยะที่ 3 : การออกแบบ (Design)
ระยะที่ 4 : การนําไปใชต์ (Implementation)
ระยะที่ 5 : การบํารุงรักษา (Maintenance)
ระยะที่ 1 การวางแผนโครงการ (Project Planning)
- กําหนดปัญหา
- กําหนดเวลาโครงการ
- ยืนยันความเป็นไปได้ของโครงการ
- จัดตั้งทีมงาน
- ดําเนินโครงการ
- การกําหนดปัญหา (Problem Definition)
การเขียนแผนภูมิก้างปลา (Fishbone Diagram) เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่สามารถนํามาประยุกต์ใชต์ในการค้นหาสาเหตุของปัญหาได้เป็นอย่างดี อาจจะมีชื่อเรียกแผนภูมินี้อีกหลายชื่อ เช่น Cause-and-Effect Diagram หรือ
Ishikawa Diagram
- การกําหนดเวลาโครงการ (Project Schedule)
เปนการกําหนดวาโครงการจะตองทําอะไรบาง แตละกิจกรรมตองใช ทรัพยากรอะไร และใชระยะเวลาเทาไหร การกําหนดระยะเวลาโครงการยัง เกี่ยวของกับการจัดลําดับความสัมพันธของแตละกิจกรรม โดยจะพิจารณาวา กิจกรรมใดควรทํากอน กิจกรรมใดควรทําทีหลัง เครื่องมือที่นักวิเคราะหระบบ นิยมนํามาใชในการจัดทําแผนกําหนดเวลาโครงการ คือ แผนภูมิ แกนต(Gantt Chart) และเพิรต (PERT)
- กําหนดปัญหา
- กําหนดเวลาโครงการ
- ยืนยันความเป็นไปได้ของโครงการ
- จัดตั้งทีมงาน
- ดําเนินโครงการ
- การกําหนดปัญหา (Problem Definition)
การเขียนแผนภูมิก้างปลา (Fishbone Diagram) เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่สามารถนํามาประยุกต์ใชต์ในการค้นหาสาเหตุของปัญหาได้เป็นอย่างดี อาจจะมีชื่อเรียกแผนภูมินี้อีกหลายชื่อ เช่น Cause-and-Effect Diagram หรือ
Ishikawa Diagram
- การกําหนดเวลาโครงการ (Project Schedule)
เปนการกําหนดวาโครงการจะตองทําอะไรบาง แตละกิจกรรมตองใช ทรัพยากรอะไร และใชระยะเวลาเทาไหร การกําหนดระยะเวลาโครงการยัง เกี่ยวของกับการจัดลําดับความสัมพันธของแตละกิจกรรม โดยจะพิจารณาวา กิจกรรมใดควรทํากอน กิจกรรมใดควรทําทีหลัง เครื่องมือที่นักวิเคราะหระบบ นิยมนํามาใชในการจัดทําแผนกําหนดเวลาโครงการ คือ แผนภูมิ แกนต(Gantt Chart) และเพิรต (PERT)
ระยะที่ 2 การวิเคราะห์ (Analysis)
เปนการศึกษาระบบงานปจจุบันพรอมระบุแนวทางในการปรับปรุงกระบวนการที่ดีขึ้น เพื่อพัฒนาเปนแนวคิดสําหรับระบบใหมขึ้นมา สิ่งที่สําคัญของระยะนี้ก็คือ “การรวบรวมความตองการ (Requirement Gathering)” โดยจะตอบคําถามเกี่ยวกับสิ่งตอไปนี้“ใคร (Who) เปนผูใชระบบ มีอะไรบาง (What) ที่จะตองทํา และทําที่ไหน (Where) เมื่อไหร (When)”
- วิเคราะหระบบงานปจจุบัน
- วิเคราะหความตองการในดานตางๆ เพื่อสรุปเปนขอกําหนด
- นําขอกําหนดมาพัฒนาออกมาเปนความตองการของระบบใหม
- สรางแบบจําลองกระบวนการ (Data Flow Diagram : DFD)
- สรางแบบจําลองขอมูล (Entity Relationship Diagram : ERD )
- รวบรวมเอกสารที่สรางขึ้นมาจัดทําเปนขอเสนอระบบ (System Proposal)
เปนการศึกษาระบบงานปจจุบันพรอมระบุแนวทางในการปรับปรุงกระบวนการที่ดีขึ้น เพื่อพัฒนาเปนแนวคิดสําหรับระบบใหมขึ้นมา สิ่งที่สําคัญของระยะนี้ก็คือ “การรวบรวมความตองการ (Requirement Gathering)” โดยจะตอบคําถามเกี่ยวกับสิ่งตอไปนี้“ใคร (Who) เปนผูใชระบบ มีอะไรบาง (What) ที่จะตองทํา และทําที่ไหน (Where) เมื่อไหร (When)”
- วิเคราะหระบบงานปจจุบัน
- วิเคราะหความตองการในดานตางๆ เพื่อสรุปเปนขอกําหนด
- นําขอกําหนดมาพัฒนาออกมาเปนความตองการของระบบใหม
- สรางแบบจําลองกระบวนการ (Data Flow Diagram : DFD)
- สรางแบบจําลองขอมูล (Entity Relationship Diagram : ERD )
- รวบรวมเอกสารที่สรางขึ้นมาจัดทําเปนขอเสนอระบบ (System Proposal)
ระยะที่ 3 การออกแบบ (Design)
เปนระยะที่มุงเนนเกี่ยวกับวิธีการดําเนินงานระบบ ดวยการนํา แบบจําลองเชิงตรรก (Logical Model) ที่ไดจากระยะวิเคราะหมาพัฒนา เปนแบบจําลองเชิงกายภาพ (Physical Model)
- การจัดหาระบบ
- ออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ (Architecture Design)
- ออกแบบเอาตพุตและยูสเซอรอินเตอรเฟซ
- การออกแบบฐานขอมมูล
- การสรางตนแบบ
- ออกแบบโปรแกรม
เปนระยะที่มุงเนนเกี่ยวกับวิธีการดําเนินงานระบบ ดวยการนํา แบบจําลองเชิงตรรก (Logical Model) ที่ไดจากระยะวิเคราะหมาพัฒนา เปนแบบจําลองเชิงกายภาพ (Physical Model)
- การจัดหาระบบ
- ออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ (Architecture Design)
- ออกแบบเอาตพุตและยูสเซอรอินเตอรเฟซ
- การออกแบบฐานขอมมูล
- การสรางตนแบบ
- ออกแบบโปรแกรม
ระยะที่ 4 การนําไปใช (Implementation Phase)
ระยะของการนําไปใชจะเกี่ยวของกับการสรางระบบ การทดสอบและการ
ติดตั้งระบบ
- สรางสวนประกอบซอฟตแวร
- ตรวจสอบความถูกตองและทดสอบระบบ
- แปลงขอมูล
- ติดตั้งระบบ
- จัดทําเอกสารระบบ
- ฝกอบรมและสนับสนุนผูใช
- ทบทวนและประเมินผลระบบภายหลังการติดตั้ง
ระยะของการนําไปใชจะเกี่ยวของกับการสรางระบบ การทดสอบและการ
ติดตั้งระบบ
- สรางสวนประกอบซอฟตแวร
- ตรวจสอบความถูกตองและทดสอบระบบ
- แปลงขอมูล
- ติดตั้งระบบ
- จัดทําเอกสารระบบ
- ฝกอบรมและสนับสนุนผูใช
- ทบทวนและประเมินผลระบบภายหลังการติดตั้ง
ระยะที่ 5 การบํารุงรักษา (Maintenance)
โดยปกติแลว ระยะการบํารุงรักษา จะไปถูกนําเขาไปรวมไวใน ขั้นตอนของ SDLC จนกวาระบบจะทําการติดตั้งเรียบรอยแลวเทานั้น ระยะนี้จะใชเวลานานที่สุดเมื่อเทียบกับระยะอื่นๆ เนื่อจากระบบจะตอง ไดรับการบํารุงรักษาตลอดระยะเวลาที่มีการใชงาน กิจกรรมในระยะการบํารุงรักษา ประกอบดวย
- การบํารุงรักษาระบบ
- การเพิ่มเติมคุณสมบัติใหมๆ เขาไปในระบบ
- การสนับสนุนงานผูใช้
โดยปกติแลว ระยะการบํารุงรักษา จะไปถูกนําเขาไปรวมไวใน ขั้นตอนของ SDLC จนกวาระบบจะทําการติดตั้งเรียบรอยแลวเทานั้น ระยะนี้จะใชเวลานานที่สุดเมื่อเทียบกับระยะอื่นๆ เนื่อจากระบบจะตอง ไดรับการบํารุงรักษาตลอดระยะเวลาที่มีการใชงาน กิจกรรมในระยะการบํารุงรักษา ประกอบดวย
- การบํารุงรักษาระบบ
- การเพิ่มเติมคุณสมบัติใหมๆ เขาไปในระบบ
- การสนับสนุนงานผูใช้
เอกสารอ้างอิง : โอภาส เอี่ยมสิริวงศ์ (2555). การวิเคราะห์และออกแบบระบบ กรุงเทพฯ : ซีเอ็ดยูเคชั่น จํากัด สมศักดิ์ โชคชัยชุติกุล (2553). การวิเคราะห์และออกแบบระบบ. กรุงเทพฯ : โปรวิชั่น สกาวรัตน์ จงพัฒนากร (2551). การวิเคราะห์และออกแบบระบบสารสนเทศ กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
อ.ประเสริฐ สุทธิประภา สาขาวิชาคอมพิวเตอร์ศึกษา วิทยาลัยการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด
อ.ประเสริฐ สุทธิประภา สาขาวิชาคอมพิวเตอร์ศึกษา วิทยาลัยการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด